Pomoc społeczną udziela się osobie lub rodzinie w szczególności z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):
– ubóstwa,
– sieroctwa,
– bezdomności,
– bezrobocia,
– niepełnosprawności,
– długotrwałej lub ciężkiej choroby,
– przemocy w rodzinie,
– potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
– potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
– bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego zwłaszcza
w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
– trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
– trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
– alkoholizmu lub narkomanii,
– zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
– klęski żywiołowej lub ekologicznej.
2. Drugi warunek – trudna sytuacja finansowa.
Miesięczny dochód osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc nie może być większy od kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej czyli, od tzw. kryterium dochodowego. Od dnia 1 października 2018 r. kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nie przekraczający kwoty 701 zł, natomiast dla osoby w rodzinie – kwota 528 zł. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego. Aktualnie obowiązująca kwota dochodu z hektara przeliczeniowego wynosi 308 zł.
Jak ustalić dochód?
Za dochód uważa się sumę wszystkich przychodów rodziny z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, czyli np. ubiegając się o pomoc w czerwcu należy przedstawić dochód z maja. Ustalając kryterium dochodowe na osobę w rodzinie sumujemy przychody wszystkich członków rodziny (np. wynagrodzenie, renty i emerytury, zasiłek dla bezrobotnych, dochód z gospodarstwa rolnego).
Muszą to być dochody netto, czyli dochód brutto pomniejszony o:
– składki na ubezpieczenie społeczne;
– składki na ubezpieczenie zdrowotne;
– kwotę alimentów płaconych na rzecz innych.
Do dochodu nie wlicza się:
– jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego oraz świadczeń w naturze,
– świadczeń przysługujących osobie bezrobotnej z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych,
– zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach o zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r.
Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z wymienionych w punkcie 1 okoliczności.
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.